Aposto Tech

In today's article, Aposto's technology editor İrem Denli takes a look at the technology war between the US and China, and analyse the repercussions of this fierce competition.

War of Technology: USA vs. China

Dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD’nin gayri safi yurt içi hasılatı (GSYH) küresel ekonominin %24’üne karşılık gelirken dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin’in payı ise %15 olarak belirtiliyor.Birbirine rakip bu iki ülkenin küresel ekonomiyi böylesine domine etmesi, bu rekabetin bütün dünyayı etkilediği anlamına geliyor. İkili arasındaki savaşın en kızgın şekilde sürdüğü cephelerden biri ise teknoloji olarak karşımıza çıkıyor.&nbsp;Çinli teknolojilerin hem askerî hem siyasi hem de ABD vatandaşlarının verileri için “ulusal bir tehdit” olduğunu savunan ABD, bu yıl Çin’e birbiri ardına kısıtlamalar getirdi. Bunlardan en sonuncusu ise yaklaşık iki hafta önce geldi. Buna göre; ABD hükümeti, Çin merkezli teknoloji şirketlerine hâlihazırda uyguladığı ihracat kısıtlamalarının kapsamını genişleterek 36 şirketin daha ticaret kara listesine alındığını <a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/KEb-m_vpPPAJ?c=Ekc9UO5PUHWUC2jTG4W3L&sub=60ed7622898ee70007f666cb&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurdu.</a> Bu, “Varlık Listesi” olarak bilinen kara listeye eklenen firmaların, ABD ihracat düzenlemelerine tabi olan ABD üretimi bazı mallara, yazılımlara ve teknolojilere erişimlerinin kısıtlanacağı; bu teknolojilere ulaşmak istemeleri durumunda ise "sıkı lisans gereklilikleriyle" karşı karşıya kalacakları anlamına geliyor. İhracat kısıtlamalarına tabi tutulan firmalar arasında hem Çin’in hem de dünyanın en büyük çip üreticilerinden olan Yangtze Memory Technologies ve Shanghai Micro Electronics Equipment yer alıyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bu işin bir de "TikTok" tarafı var</h2>ABD'nin Çin'le savaşı “sosyal medya” kanadında da oldukça sert geçiyor. Evet, TikTok’tan bahsediyoruz.Bir süredir Çin merkezli teknoloji şirketi ByteDance bünyesindeki TikTok’u ülkede yasaklamaya çalışan ABD hükümeti, bunun önüne geçmek için TikTok’un tüm çabalarına karşın hedefine giderek daha da yaklaşıyor. Pandeminin bir çıktısı olarak, uzun karantina döneminde evlerine tıkılıp kalan insanların sıkıntısından faydalanarak çok kısa sürede popülerleşen TikTok’u yasaklama çabaları ise ilk&nbsp;Trump dönemine denk geliyor.6 Ağustos 2020'de Başkan Trump, “ulusal güvenlik kaygıları”nı gerekçe göstererek ByteDance ile ABD vatandaşları arasındaki operasyonları yasaklayan bir kararname ile ABD'de TikTok'u engellemeye <a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/IqL2UNvU4d8N?c=Ekc9UO5PUHWUC2jTG4W3L&sub=60ed7622898ee70007f666cb&s=web" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çalıştı.</a> Bundan 8 gün sonra Trump, 90 gün içinde TikTok'un ABD'deki işlerini Çin’den ayırması ya da TikTok’u bir Amerikan firmasına satması için ByteDance’e bir ültimatom sunan başka bir icra emriyle "geri" adım attı. ByteDance, TikTok'u Microsoft, Oracle ve Walmart'a satmak için görüşmelerde bulundu, ancak bu görüşmelerin hiçbiri sonuç vermedi. ByteDance ve TikTok influencer’ları tarafından açılan bir dizi dava sonucundaysa bu yasağın da önüne geçilmiş oldu.2021 Haziran’ına geldiğimizdeyse Başkan Biden, Trump'ın yürütme emrini iptal ederek TikTok'un oluşturabileceği güvenlik tehditleri hakkında bir soruşturma başlattı. Bundan 1 yıl sonra, Haziran 2022'de ise, Çin'deki çalışanlar tarafından ABD kullanıcı verilerine arka kapıdan erişim sağlandığına dair söylentiler yeniden ortaya çıktı. Federal İletişim Komiseri Brendan Carr, Apple ve Google'a açık bir mektup göndererek "gizli veri uygulamaları" nedeniyle TikTok'u uygulama mağazalarından kaldırmaları çağrısında bulundu.ABD kurumları tarafından yürütülen soruşturma ve eylemlerin duraksamasının bir nedeni de karşıt faktörlerin rol oynaması olarak karşımıza çıkıyor. Buna göre, ABD internetinde ifade özgürlüğünün Çin merkezli bir uygulama tarafından barındırıldığında nasıl işlediği sorusunun yanıtı dış ticaret politikası, siyasi ideoloji, uluslararası veri güvenliği ve daha pek çok konunun da gündeme gelmesine neden oluyor.Öte yandan, bu kargaşadan çıkacak sonuçlar TikTok'un çok ötesine geçiyor. Bunun nedeniyse, hükümetin düzenlemelerle ilgili alacağı herhangi bir kararın ya da gençlerin kullandığı bu kısa video uygulamasına getirilecek herhangi bir yasağın, Facebook ve YouTube gibi diğer devlerin önümüzdeki yıllarda yasal ve siyasi olarak nasıl ele alınacağına dair bir emsal teşkil edecek olması.Şimdilik, kullanıcı verilerinin ABD'deki Oracle bulut sunucularında güvenli bir şekilde saklandığını savunmaya devam eden TikTok, ülke genelinde uygulanacak olası bir engelin önüne geçmek amacıyla ABD’li yetkililere çeşitli güvenceler vermek için çabalıyor. Bu çabalardan sonuncusu ise geçtiğimiz hafta gelmiş bulunuyor.Konuya aşina kaynakların bildirdiği üzere geçtiğimiz hafta TikTok, ABD hükümetine, operasyonlarını “daha mesafeli şekilde yürütmeyi” ve dışarıdan incelemeye tabi tutulmayı” kapsayan bir teklifte <a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/yVFcPNAvLfXh?c=Ekc9UO5PUHWUC2jTG4W3L&sub=60ed7622898ee70007f666cb&s=web" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bulundu.</a> Buna göre TikTok, Microsoft’un ardından dünyanın en büyük ikinci yazılım şirketi olan Oracle’ın rolünün, TikTok’un teknoloji altyapısının ByteDance’den, yani Çin’den ayrı olmasını sağlayacak şekilde genişletilmesi ve TikTok’un ABD’den sorumlu bölümünün ByteDance’den bağımsız olarak yönetilmesi için “vekil” kurul oluşturulmasını teklif ediyordu. Ancak, çıkan son haberlere göre TikTok’un bu çabaları da sonuç vermeyebilir gibi gözüküyor.Çok kısa bir süre önce TikTok’un ana şirketi ByteDance, şirkete yönelik bir iç soruşturmanın sonuçlarını <a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/ZtrQCo7cmM5u?c=Ekc9UO5PUHWUC2jTG4W3L&sub=60ed7622898ee70007f666cb&s=web" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımladı.</a> Bu rapora göre, ByteDance’in Çin’deki dört çalışanı, ABD’li iki gazeteciye ait TikTok hesaplarının verilerini ele geçirmişti. Çalışanların ele geçirdikleri bu bilgilerle ne yaptıkları gibi asıl can sıkıcı detaylar ise raporda belirtilmiyordu. Geçtiğimiz haftalarda hükümetin TikTok’un devlete ait cihazlarda kullanılmasının yasaklanmasını öngören yasa tasarısı Senato’dan geçmiş ve yasalaşmak üzere Temsilciler Meclisi’ne gönderilmişti.&nbsp;Öte yandan, TikTok’un kamusal cihazlarda kullanımı hâlihazırda Teksas, Kuzey Dakota, Louisiana, Oklahoma, Güney Dakota, Maryland, Güney Carolina, New Hampshire, Utah, Batı Virginia, Georgia, Idaho, Iowa, Tennessee, Alabama, Virginia, Nebraska ve Montana'da zaten yasaklanmış bulunuyor.Bütün bunları göz önünde bulundurduğumuzda ise tasarının Temsilciler Meclisi’nden daha acil bir şekilde geçeceğini söylemek mümkün. Dahası, TikTok’a karşı daha büyük yaptırım, önlem ve yasakların da yolda olduğunu söylemek çok uzak bir tahmin olmayacaktır.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yazının devamına teknoloji bültenimiz Quando'nun <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/devlerin-savasi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"⚔️ Devlerin savaşı"</a> isimli bülteninden ulaşabilirsiniz.&nbsp;

Shanghai Micro Electronics Equipment ile ilgili hikayeler